Onzichtbare arbeid

Dit is een gastartikel van Werner

De voorspellingen die futuroloog Alvin Toffler in zijn vorige boeken deed (Powershift, De nieuwe machtselite) hebben tientallen jaren standgehouden. Zijn ideeën over informatietechnologie vormen zowel voor de culturele als voor de economische wereld een inspiratiebron van formaat. In ‘Revolutionaire rijkdom‘ schrijven Alvin en Heidi Toffler over de economische omwentelingen die nu gaande zijn en over de impact die deze zullen hebben op wetenschap, economie, landbouw en politiek, maar ook op het alledaagse gezinsleven en de school. Revolutionaire Rijkdom gaat over vragen als: wie zijn de rijken van morgen, hoe zullen rijkdom en welvaart in de toekomst ontstaan en wat betekent het om rijk te zijn? De economie van de toekomst zal het aangezicht veranderen van de gezondheidszorg, energievoorziening, vervoer, landbouw en talloze andere sectoren.

Reflectie

Voor het juiste economische inzicht in de 21ste eeuw, is het verhelderend om zich een economie voor te stellen die uit twee sectoren bestaat. Sector A omvat het onbetaalde werk dat mensen voor zichzelf, hun gezin of hun eigen gemeenschap verrichten, terwijl sector B het geheel van goederen en diensten omvat dat bestemd is voor verkoop of ruil via één of andere markt. De productie van goederen en diensten ten behoeve van de markt is zo dominant geworden, dat de economen van het Industriële Tijdperk het hele bestaan van sector A vrijwel vergeten zijn. Het woord “economie” werd op een manier gedefinieerd die alle vormen van productieve arbeid die niet voor de markt zijn bestemd, uitsluit.

Onzichtbaar

De prosument (uit sector A) is daarmee onzichtbaar geworden en geen onderdeel van de economische definities en statistieken. Dat betekent bijvoorbeeld, dat al het onbetaalde werk thuis, het zelf schoonhouden van het huis, kinderen opvoeden en het vrijwilligerswerk in al zijn vormen wordt afgedaan als “niet economisch” terwijl sector B, de zichtbare economie, niet zou kunnen bestaan zonder de goederen en diensten die in sector A, de onzichtbare economie, worden geconsumeerd.

Verwaarloosbaar

Politici en deskundigen staren zich (in het kader van de huidige crisis bezweringen) blind op statistieken die uitsluitend zijn gebaseerd op sector B–transacties. Ze maken zich zorgen over teruglopende “groei” en “productiviteit”. Zolang we echter blijven denken, doen en handelen in achterhaalde categorieën uit het Industriële Tijdperk en sector A blijven beschouwen als verwaarloosbaar en buiten de economie staande, zullen we onze economische problemen nooit onder de knie krijgen.

Inefficiëntie

De “Wet van de relatieve inefficiëntie” is in deze relevant … hoe meer we de productie van goederen automatiseren en de stukprijs verlagen, hoe duurder handwerk wordt en hoe hoger de kosten van niet geautomatiseerde werkzaamheden. Zelfs zonder inflatie zorgt deze wet ervoor dat voor steeds meer mensen het meer “winstgevend” wordt om te produceren voor eigen behoefte, waardoor steeds meer activiteiten van sector B naar sector A worden overgeheveld (van marktsector naar prosumptie).

Ter discussie

De huidig opmerkelijke stijging van de proconsumptie in welvarende landen stelt de meeste veronderstellingen en doelstellingen uit het Industriële Tijdperk ter discussie. In ieder geval moet de proconsumptie in de 21ste eeuw worden gezien als iets positiefs, in plaats van als betreurenswaardig overblijfsel van het verleden. Misschien is wat de meeste mensen nodig hebben, wel gedeeltelijke werkgelegenheid, gepaard gaande aan een nieuw beleid met visie, erop gericht hun “prosumptie” productiever te maken.

Armoedig

De armen van onze wereld vragen niet in de eerste plaats een baan, maar om voedsel en een dak boven hun hoofd. Een baan is daar hoogstens een middel toe. Vaak echter kunnen deze mensen hun eigen voedsel verbouwen en hun eigen huis bouwen, of daar op zijn minst een bijdrage toe leveren. M.a.w. alles wat ertoe bijdraagt dat het individu op een effectievere wijze prosumeert, is net zo belangrijk als productie, op de conventionele manier uitgedrukt in BNP. Om de “productiviteit” van de prosument op te voeren, dienen regeringen de wetenschappelijke en technologische researchinspanning te richten op prosumptie. (bron)

23 gedachten over “Onzichtbare arbeid

  1. Douwe

    //Sector A omvat het onbetaalde werk dat mensen voor zichzelf, hun gezin of hun eigen gemeenschap verrichten, terwijl sector B het geheel van goederen en diensten omvat dat bestemd is voor verkoop of ruil via één of andere markt.//

    De reden dat politici en wetenschappers, die beiden betaald worden met belastinggeld, zich zo sterk op sector B richten is omdat dat de sector is waar de politiek belasting over heft en zo hun eigen bron van inkomsten vormt.

    Als mensen meer en meer activiteit in sector A gaan ontwikkelen wordt het telkens moeilijk voor politici om te overleven omdat ze telkens minder belastinginkomsten zullen zien. 😀 Ik vermoed dus een staaltje puur eigenbelang qua focus op sector B vanuit de politiek.

    1. Werner Bericht auteur

      Klopt, in theorie kan onze economie perfect draaien maar de statistieken zeggen dat het crisis is. Het beleid afstemmen op dergelijke manke statistieken leidt dan ook tot een onwaar beleid. En zolang de bevolking daar geloof aan hecht dan zal dat het wereldbeeld bepalen. Andersom geldt ook, we zouden al die onzichtbare arbeid fictief kunnen waarderen aan bv 15€/uur en de statistieken schieten de hoogte in.

      1. Douwe

        Geld is uiteindelijk slechts een stukje techniek om waarde tussen mensen onderling uit te wisselen. De huidige techniek van de Euro met banken die de euro’s uit het niets als schuld scheppen en daar rente over vragen, en politici die het monopolie van de Euro afdwingen via geweld zoala de belastingen willen het liefst dat zoveel mogelijk mensen hun techniek, hun geld gebruiken. Allemaal sector B. Voor mensen onderling is het echter verstandig vooral van andere technieken voor uitwisseling gebruik te maken die niet door banken en politici geparasiteerd worden. 🙂

        1. Werner Bericht auteur

          Ik vrees zelfs dat poltici onwetend zijn over de beschikbare alternatieven, nochtans is het aanbod rijkelijk terug te vinden op internet. Ons probleem blijkt nog net iets fundamenteler dan MSM gedacht wordt, iets dat proefondervindelijk waarneembaar is.

          1. Douwe

            Ik vond dit wel twee goede boeken. Voor alle mensen die interesse hebben om zichzelf te verdiepen in hoe je zelf geldsystemen op kunt gaan zetten.

            Transition Guide to Local Money – How to make it happen in your own community
            https://www.transitionnetwork.org/books#money

            En ook Bernard Lietaer zijn boeken zijn geweldig op dit punt.

            Het geld van de toekomst, door Bernard Lietaer waar ook vele interessante YouTubes van te vinden zijn
            http://www.bol.com/nl/p/het-geld-van-de-toekomst/666870358/

          2. Werner Bericht auteur

            Dank, het opzetten van geldsystemen zal niet zo een groot probleem vormen, het transformeren van het oude (gangbare) systeem vergt echter wel een drastische mentaliteitswijziging.

    2. Barry

      Geld is een geloof. Er staat niets tegenover behalve een enorme berg schulden, die voor de bankiers weer veel geld waard is. Hoe meer schuld, hoe beter voor de bankiers.

    3. Wat is waar

      De Ubuntu beweging wil in wezen de gehele B-sector overbodig maken. Als er geen B-sector meer is, is geld middel als transactiemiddel achterhaald.

        1. Treowd

          Dit is de homepagina van de Ubuntu-beweging
          http://www.ubuntuparty.org.za/p/home.html
          Een aantal jaren geleden was men de banken in Afrika al aan het aanpakken en die movement op zich op aan het zetten men streefde er toen voornamelijk naar om genoeg volgers te krijgen voor hun wensen en hun grotere plan de wereld te gaan verbeteren en meer rechtvaardiger te maken. Was ze eigenlijk uit het oog verloren tot dat Wat is Waar dit weer even onder de aandacht bracht.

          1. Werner Bericht auteur

            Dank voor de link en kan me er makkelijk in vinden, het is de (evolutionaire) logica zelve maar dat leidt tot een zwaar ethische kwestie. Voor politici (ea) is dit een heikele kwestie om te moeten (h)erkennen, het is als zeggen dat de oplossingen op de tafel liggen maar er niets mee doen.

          2. Treowd

            Inderdaad beste Werner, men probeert de problemen op te lossen op gelijke wijze waar het door ontstaan is en zoals Einstein het ook al ooit beschreef, dat is een onmogelijkheid, maar wellicht heeft men die chaos nodig. Het hegelian dialectic in het kwadraat.

          3. Werner Bericht auteur

            Inderdaad, het is maar hoe je naar die chaos kijkt, postief bekeken opent het perspectieven om innovatieve concepten te laten doorsijpelen naar het collectieve bewustzijn. Al deze processen worden deskundig door wetenschap beschreven, we zullen Einstein (ea) en anderen nog dankbaar zijn. Een andere manier van denken laat problemen oplossen als sneeuw voor de zon, quasi letterlijk.

  2. Barry

    Voor 3D printen zijn nog steeds grondstoffen nodig en de distributie daarvan. Wie dat beheerst is dus vooralsnog “the King”.

  3. Wat is waar

    @ hallo Werner,

    ////// het is de (evolutionaire) logica zelve maar dat leidt tot een zwaar ethische kwestie. Voor politici (ea) is dit een heikele kwestie om te moeten (h)erkennen, het is als zeggen dat de oplossingen op de tafel liggen maar er niets mee doen.//////

    Ik voorspel dat de plaatselijke politici onbewust zullen zorgen dat het de wind in de zeilen krijgt.
    Als de afbraak nog wat verder gaat zullen al veel mensen blij zijn dat ze te eten hebben en een dak boven hun hoofd. Als deze beweging uitgerangeerde mensen te eten geeft en een dak boven hun hoofd voor slechts een fractie van wat het nu kost, zullen politici graag meewerken om voor een kleine vergoeding deze mensen op te laten vangen. Daar zal dan wel tegenover staan dat deze mensen zich nuttig moeten maken voor de gemeenschap die hen opvangt. En onder nuttig maken bedoel ik niet slavenarbeid, maar arbeid die je leuk vind en talent voor hebt en waar ze zelf natuurlijk ook de vruchten van plukken.

    En ik voorspel dat Nederland het eerste land is waar dit van de grond komt. (Dat is namelijk al zo´n 2000 jaar geleden voorspeld ).

    1. Werner Bericht auteur

      Wat je wil zeggen is dat het hoog tijd wordt, ben ik het volkomen mee eens. Het is mijn overtuiging dat we dan een monetaire reset nodig hebben, ook dat bestaat al meer dan 2000 jaar maar we horen er maar bitter weinig over. Een monetaire reset is principieel eenvoudig, proefondervindelijk onderzoek wijst uit dat het menselijke denken nogal ‘vreemd’ reageert op dergelijke ideeën. Maar ook dat is niets nieuws onder de zon, het bevestigt enkel de stelling ‘it’s all in the mind’, heel bijzonder is het om dat waar te nemen. Vooral de proef op de som laat hier geen twijfel over bestaan, heb hiervoor nog een denkexperiment opgemaakt ivm ‘het recycleren van schulden’ (komt later nog wel aan bod). Maar met je eens, als politici eenmaal ‘gecharmeerd’ zouden geraken dan kan alles veel sneller verlopen. Boeiende tijden, zoveel is zeker.

      1. Wat is waar

        Er gaat nog wel een monetaire reset komen. Maar wel eentje waar we niet vrolijk van zullen worden. Deze rerset zal namelijk uitgevoerd worden door de huidige machthebbers van ons geldsysteem. En die hebben nog nooit iets gedaan wat in het belang is van alle mensen., dus nu ook niet.

        //// Maar met je eens, als politici eenmaal ‘gecharmeerd’ zouden geraken dan kan alles veel sneller verlopen. Boeiende tijden, zoveel is zeker.////

        Het zal niet zo zeer zijn dat ze er gechameerd van zijn van zijn alswel dat ze daardoor hun probleem denken op te kunnen lossen. Hun probleem zal opgelost worden evenals het probleem politici zelf. Als het systeem eenmaal gaat lopen dan worden die politici overbodig.

        Het is boeiend, maar ook tragisch. Eerst moet het nog veel slechter gaan voor dat mensen mee willen werken aan een verandering ten goede. Onder druk wordt alles vloeibaar.
        Want met een paar goedwillenden kun je de wereld niet veranderen. Daar is een bepaalde kritische massa voor nodig die niet alleen verandering willen, maar ook zelf willen veranderen.

        1. Werner Bericht auteur

          Die kritische massa gaat het om inderdaad, aan economisch verantwoorde alternatieven geen gebrek. Een monetaire reset kan ook fluweelzacht doorgevoerd worden, in theorie allemaal geen probleem.

          1. Treowd

            Mijn vermoeden is het ook dat men via shock-doctrines werkt de mensheid te bewegen, dan is het een behoorlijke taak om zoveel mensen van richting te doen veranderen. Zou men dat spiegelen vanuit het eigen vertrouwen? Mogelijkerwijs moeten velen eerst de duisternis zien, zelfs even voelen wil men het licht ten volste waarderen. Inderdaad boeiende tijden.

          2. Werner Bericht auteur

            Zitten hier op dezelfde golflengte, binnen deze context hanteer ik de uitspraak ‘driemaal is scheepsrecht’. Dat we afstevenen op een waarachtige paradigmashift bestaat geen twijfel, er rest enkel de vraag of we daar eerst WOIII nog voor nodig hebben. Ik hoop van niet, zeker niet gezien de talloze alternatieven die ‘kant en klaar’ beschikbaar zijn.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *