In de moderne systeemtheorie bepaalt chaos de toestand van een systeem waarin zijn stabiele cycli plaatsruimen voor complexe, schijnbaar ordeloze gedragingen. Een chaosvenster is een periode waarin iedere invloed of prikkel van buitenaf tot dusdanige proporties kan worden ‘opgeblazen’ dat bestaande tendensen erdoor worden veranderd en er nieuwe tendensen ontstaan. Met deze intro scheppen we een sfeer waarbinnen de voorstellen van Stichting Ons Geld beter begrepen kunnen worden, we beperken ons tot het voorstel om geldschepping over te hevelen naar overheden. Een rudimentaire schets helpt bij dit transformatieproces.

Geldschepping door overheden

De belangrijkste trigger is een structurele systeemaanpassing in die zin dat overheden schuld- en intresvrij geld kunnen scheppen, dit in schril contrast met courante praktijken waar dit privilege in private handen werd gegeven. Dit betekent dat het geldsysteem niet meer ten dienste staat van het algemeen belang dan wel zijn we volledig afhankelijk van commerciële banken, zij bepalen quasi letterlijk of we in voor- of tegenspoed leven. Het neveneffect is dat geld gekoppeld wordt aan schuld, de stelling ‘geld is schuld’ vloeit hieruit voort. Het idee om geldschepping over te hevelen naar overheden doorbreekt het (private) monopoly op geldschepping, door deze ingreep wordt het mogelijk om alle schulden op een louter technische manier tot nihil te herleiden. Anders gezegd, alle courante beleidsmaatregelen in relatie tot deze schulden wijzigen drastisch mits inachtname van deze structurele aanpassing.

Conversie

Dit eenvoudige idee betekent een drastische omwenteling wat betreft het (mondiale) monetaire beleid, een waarachtige paradigmaverschuiving behoort dan ook tot de mogelijkheden. Finaal worden alle schulden ‘weggestreept’ tegenover ‘nieuw’ geld dat door overheden in circulatie gebracht wordt. Technici zullen hier wellicht nog een heel complex verhaal aan willen vastknopen, voor leken volstaat het om weten dat hiermee ‘morgen’ alle schulden – quasi letterlijk – in het niets verdwijnen. De ingreep laat dus niets aan het toeval over, politiek engagement mag hierdoor dan ook als een evidentie beschouwd worden, een kwestie van normen, waarden en (financiële) ethiek. Kortom, het ontbreekt niet aan concreet operationele oplossingen, het is zaak om ze a priori ook in een plan van aanpak om te zetten.

Boekhouding

Praktisch gezien spreken we over een aantal boekhoudkundige ingrepen waarin ‘niets’ centraal staat. Bottom line, bij deze opties laten we ‘het systeem’ voor ons werken waardoor we niet onnodig de reële economie hoeven te belasten, dit is een wereld van verschil. Een en ander kunnen we voorstellen middels een vereenvoudigd model van de werkelijkheid, dit laat toe om de methodiek en het resultaat in de schijnwerpers te plaatsen. We hoeven het werkelijk niet complexer te maken dan nodig, we starten met een consolidatie waarin de strikt monetaire elementen afgezonderd worden. In dit geval, banken hebben geld uit het niets geschapen en geleend aan overheden, dit geeft ons volgende situatieschets:

Transacties

Deze situatie geeft een weerspiegeling van een wereld met torenhoge schuldenbergen, wegend op de reële economie of het leven van alledag waarbinnen de bevolking werkzaam is. We staan nu voor de keuze om deze schulden (1) af te lossen of (2) op te lossen, we kiezen voor de tweede optie. Verschillende wegen of opties bieden zich aan, naar het voorstel van Stichting Ons Geld kunnen we een en ander als volgt samenvatten, enige basiskennis boekhouden is een pluspunt:

1. Overheden krijgen de bevoegdheid over de geldschepping en ‘printen’ geld a rato van de schuld. Deze transactie uit zich in credit ‘niets’ @ debet ‘actieve kas’. In werkelijkheid wordt geen geld gedrukt maar slechts getallen ingeschreven in de boekhouding, fysiek geld drukken is immers niet nodig binnen een volledig elektronisch monetair systeem.
2. Overheden ‘verkopen’ dit geld aan de banken-schuldeisers, de banken ‘betalen’ voor dit geld door het ‘wegstrepen’ van de vorderingen jegens de verschillende overheden. Voor de bank geldt debet ‘actieve kas’ @ credit ‘vordering’, voor overheden credit ‘actieve kas’ @ debet ‘schuld’.
3. Een laatste boeking betreft de vernietiging van de oorspronkelijke geld- en schuldcreatie door banken, deze boeking uit zich in credit ‘actieve kas’ @ debet ‘niets’. De banken kunnen op deze manier al hun schulden jegens ‘niets’ regulariseren, simultaan geschiedt een overdracht van hun bevoegdheden (cfr monopoly) naar overheden.

Vereenvoudiging

Deze transacties kunnen we consolideren tot één grote oefening, dit vertaalt zich tot een journaalpost die op zich veel eenvoudiger is dan de schijnbare complexiteit van de transacties zoals hierboven gestipuleerd. Wat rest is (1) voor banken credit ‘vorderingen’ @ debet ‘niets’ en (2) voor overheden credit ‘niets’ @ debet ‘schulden’. Onderstaand journaal weerspiegelt een radicale ommekeer, (1) alle overheidsschulden worden hiermee tot nihil herleid en (2) geldschepping wordt overgedragen naar overheden.

Resultaat

Het resultaat spreekt voor zich, finaal is enerzijds de geldhoeveelheid niet gestegen waardoor de vrees voor hyperinflatie onterecht blijkt, anderzijds blijft al het geld – in tegenstelling tot wat we gewend zijn bij fractioneel bankieren – beschikbaar in het economische systeem. Technisch gezien bestaat er derhalve geen restrictie om ons te verlossen van een tot hiertoe schijnbaar onoplosbaar probleem,  onze nieuwe consolidatie is nu schuldenvrij.

Meer dan schulden

In dit betoog hebben we de aandacht gericht op de overheidsschulden, hetzelfde is logischerwijs ook mogelijk voor alle private schulden. Of dit ook wenselijk is, is een kwestie van besluitvorming wat los staat van de technische mogelijkheden daartoe. Maar er is veel meer dan de schulden, het volledige monetaire beleid kan nu afgestemd worden op de noden van de samenleving waardoor het economische herstel in versneld tempo z’n intrede kan doen. Om hierover kort te zijn, elke maatregel die zich berust op een vermeende schaarste aan geld, is economisch niet rechtsgeldig. Dit alles valt eenvoudig af te leiden uit het burgerinitiatief van Stichting Ons Geld, om al deze redenen verdient het dan ook ons diepste respect en ongebreidelde aandacht. Voor wie het de interesse geniet.

Eerder verschenen

• Voor wie het de interesse geniet (I)
• Voor wie het de interesse geniet (II)